Odgovori na najčešća pitanja u vezi sa korona virusom u Republici Srpskoj
Lista pitanja dopunjavaće se u skladu sa epidemiološkom situacijom u Republici Srpskoj.
- Šta uraditi ako sumnjate da ste pozitivni na korona virus?
- Šta je bliski kontakt?
- Ko se testira na korona virus?
- Kome je potrebno retestiranje?
- Gdje se vrši testiranje na korona virus PCR testom?
- Mogu li privatne laboratorije testirati na korona virus?
- Kakav je trenutni protokol za postupanje sa osobama koje sumnjaju da su pozitivne na korona virus?
- Ko izdaje rješenje o izolaciji i na koji period?
- Ko vrši zdravstveni nadzor nad osobama koje su u izolaciji?
- Kakva je procedura nakon potvrđenog pozitivnog testa na korona virus?
- Šta je PCR, a šta serološko testiranje?
- Kako se ponašati u kućnoj izolaciji?
- Koje epidemiološke mjere je potrebno poštovati u svakodnevnom životu?
1-Šta uraditi ako sumnjate da se pozitivni na korona virus?
Ukoliko ste bili u bliskom kontaktu sa osobom kojoj je potvrđen pozitivan test na korona virus ili osjetite simptome kao što su temperatura, kašalj, otežano disanje, bolovi u mišićima i kostima, malaksalost, glavobolja, dijareju, gubitak čula mirisa i ukusa, potrebno je da se odmah javite svom porodičnom ljekaru i ostanete kod kuće.
2-Šta je bliski kontakt?
Bliski kontakt predstavlja svaki direktni kontakt sa zaraženom osobom ili izlučevinama zaražene osobe, boravak na udaljenosti manjoj od 2 metra duže od 15 minuta i dijeljenje istog domaćinstva.
3-Ko se testira na korona virus?
Nakon razgovora na porodičnim ljekarom, indikaciju za testiranje na korona virus PCR testom postavlja nadležni dom zdravlja, odnosno higijensko – epidemiološka služba ili se indikacija postavlja prilikom pregleda u respiratornim ambulantama.
Ulažu se svi napori da se testiranje obavi u što kraćem periodu nakon pojave simptoma ukoliko je isto indikovano.
4-Kome je potrebno retestiranje?
Retestiraju se zdravstveni radnici i osobe koje rade u domovima za stara lica. Prema procjenama higijensko-epidemiološke službe, u određenim situacijama neophodno je retestiranje i drugih osoba.
5-Gdje se vrši testiranje na korona virus PCR testom?
Osobe se testiraju na punktovima koje nadležni dom zdravlja odredi za pružanje ove usluge.
Uzorci za PCR test se analiziraju u Univerzitetskom kliničkom centru Republike Srpske, Institutu za javno zdravstvo Republike Srpske, Univerzitetskoj bolnici u Foči i bolnicama Sv. Vračevi u Bijeljini i Sv. Apostol Luka u Doboju.
6-Mogu li privatne laboratorije testirati na korona virus?
Nijedna privatna ambulanta u skladu sa zakonskim propisima ne može da vrši testiranje PCR metodom. Privatne ambulante vrše serološko testiranje, odnosno otkrivanje antitijela na virus u krvi.
7-Kakav je trenutni protokol za postupanje sa osobama koje sumnjaju da su pozitivne na korona virus?
Osobe koje sumnjaju da su pozitivne treba da se jave svom porodičnom doktoru, koji provjerava o kojim simptomima se radi. Ukoliko se postavi sumnja na COVID-19, pacijent se upućuje u respiratornu ambulantu u kojoj se pacijent pregleda i vrši procjena da li zadovoljava uslove za testiranje.
Pojedini domovi zdravlja u Republici Srpskoj mogu imati nešto drugačiji tok pacijenta zavisno od organizacionih kapaciteta.
8-Ko izdaje rješenje o izolaciji i na koji period?
Rješenje o izolaciji izdaju nadležni inspekcijski organi. Izolacija traje 13 dana. Najmanje deset dana od početka simptoma i najmanje tri dodatna dana bez simptoma, što procjenjuje nadležni doktor medicine.
U praktičnom smislu, ovo znači da svaka osoba koja oboli od COVID-19 i ima simptome u trajanju do deset dana, ostaje u izolaciji do 14. dana od početka simptoma.
Kontrolu poštovanja mjere kućne izolacije vrši komunalna policija.
9-Ko vrši zdravstveni nadzor nad osobama koje su u izolaciji?
Timovi porodične medicine vrše zdravstveni nadzor nad osobama koje se nalaze u kućnoj izolaciji.
Timovi porodične medicine svakodnevno komuniciraju sa osobama u izolaciji i provjeraju njihovo zdravstveno stanje.
10-Kakva je procedura nakon potvrđenog pozitivnog testa na korona virus?
Nakon što dobije rezultate testiranja, higijensko-epidemiološka služba poziva osobu čiji je rezultat pozitivan i obavlja epidemiološko istraživanje. To podrazumijeva identifikaciju svih kontakata i njihovu klasifikaciju na kontakte niskog i kontakte visokog rizika.
Prema kontaktima visokog rizika se propisuje obavezna izolacija.
Prema osobama pozitivnim na korona virus se definiše period trajanja izolacije, a zdravstveni nadzor vrši porodični ljekar.
Podaci o kontaktima dostavljaju se nadležnoj inspekciji kako bi bilo izdato rješenje o izolaciji.
11-Šta je PCR, a šta serološko testiranje?
PCR testiranje predstavlja dijagnostički standard za otkrivanje prisustva virusa korona. Za PCR testiranje uzima se uzorak iz nosa.
Serološko testiranje ne utvrđuje prisustvo virusa već prisustvo antitijela na virus, to jest da li je imuni sistem osobe razvio odgovor u eventualnom kontaktu sa virusom. Serološko testiranje vrši se iz uzorka krvi.
12-Kako se ponašati u kućnoj izolaciji?
Osnovno pravilo kućne izolacije je da ostanete kod kuće i izbjegavate bliski kontakt sa drugim ljudima.
Bliski kontakt u zatvorenom prostoru predstavlja svaki kontakt duži od 15 minuta na udaljenosti manjoj od 2 metra.
U kućnoj izloaciji je potrebno da poštujete sljedeće preporuke:
- Ostanite kod kuće, u prostoriji koja se može redovno provjetravati
- Ne napuštajte kuću, ne odlazite na posao, školu, vjerska ili druga okupljanja
- Ne pozivajte nikoga u kuću i ne primajte posjete
- Izbjegavajte kontakt s ukućanima koliko god je to moguće – boravite u posebnoj prostoriji
- Ukoliko je moguće, koristite odvojen toalet
- Često perite ruke sapunom i vodom. Koristite papirne ubruse ili poseban peškir – nikako ne dijelite isti peškir sa ukućanima
- Koristite odvojeno posuđe, pribor za jelo, posteljinu
- Hranu i potrepštine neka vam dostave porodica, prijatelji ili dostavljač, ali održavajte potrebnu udaljenost od njih (barem jedan metar), stavite masku ili prekrijte usta i nos maramicom prilikom preuzimanja
- Pratite simptome. Ukoliko se pojave povišena temperatura (mjerite temperaturu barem dva puta dnevno), kašalj ili kratak dah, telefonom pozovite nadležni dom zdravlja
- Dok kašljete i kišete, usta prekrijte maramicom – maramicu nakon upotrebe odložite u kantu za smeće sa poklopcem, a ruke dobro operite i dezinfikujte sredstvom na bazi alkohola
- Svakodnevno dezinfikujte prostorije u kojima boravite
- Ostali ukućani takođe treba da provode pojačane mjere lične higijene, da ograniče svoje kretanje i socijalne kontakte, ali tako da ne naruše svoje radne i druge neodložne obaveze
13-Koje epidemiološke mjere je potrebno poštovati u svakodnevnom životu?
U skladu sa trenutnom epidemiološkom situacijom u Republici Srpskoj, obavezno je nošenje zaštitne maske, držanje fizičke distance i pojačano održavanje higijene i dezinfekcije.
Preuzeto sa: Vlada Republike Srpske