VILA EMERIKA PASKOLA – Nacionalni spomenik o kom niko ne brine

Objekat je devastiran 1999. godine.

Vila Emerika Paskola u Banjaluci nalazi se u centralnom dijelu grada na uglu Grčke ulice broj 38 i Aleje Jovana Dučića. Nekada prelijepa vila sa velikim uređenim dvorištem, godinama stoji napuštena i devastirana a proglašena je nacionalnim spomenikom Bosne i Hercegovine o kojem očigledno niko ne brine.

Ali vratimo se u prošla vremena kada je ova vila bila u punom sjaju.

Vila je izvedena pod uticajem moderne arhitekture, ali rustični ornamenti na fasadama i forma krova, ukazuju i na druge uticaje.

Projektant vile Emerika Paskola nije poznat a objekat spada u red luksuznih individualnih stambenih objekata građenih u periodu između dva svjetska rata.

U to vrijeme, mlada generacija arhitekata školovanih na naprednim srednjeevropskim arhitektonskim školama, insistirala je na idejama da je čovjek mjerilo svih odnosa bitnih za dobro organizovanje stanovanja, a životni prostor treba da služi radu, odmoru, rekreaciji, a ne samo reprezentaciji.

Upravo ove ideje stanovanja po mjeri čovjeka, jasno se vide u arhitekturi ove prelijepe vile. Pozicionirana je u prostranom vrtu, a velike terase, reprezentativni holovi, mansarda za spavanje, odvojene ekonomske prostorije sa posebnim ulazom, veliki podrumi i upotreba armiranog betona su elementi koncepta visokog stambenog standarda kuće.

Nakon završetka Drugog svjetskog rata u vili nastavljaju da žive nasljednici Emerika. Nakon nacionalizacije raznih zemljišta i zemljotresa iz 1969.godine, banjalučka Grčka ulica u velikoj mjeri gubi svoju ambijentalnu vrijednost.

Maja mjeseca 1992. godine izvršena je djelimična promjena namjene objekta, u kojem je bilo smješteno konzularno predstavništvo Velike Britanije.

Tadašnjoj vlasnici objekta, nasljednici Petroneli Badić je odobrena promjena namjene dijela stambenog objekta u predstavništvo, tako da je tokom zadnjeg rata u BiH, u periodu 1992-1995. objekat imao stambenu i konzularno – diplomatsku funkciju.

U objektu je konzularno predstavništvo bilo smješteno sve do 1999. godine, kada je objekat devastiran. Nakon toga, nasljednici – članovi porodice Paskolo su prodali oštećeni objekat 26.12.2003. godine, i od tada je ovaj objekat devastiran i neuslovan.

Preuzeto sa: Blink.ba