Postoji li efikasna vakcina protiv COVID 19?
Da. Postoji nekoliko vrsta vakcina protiv COVID 19, čija je primjena počela u nekoliko država svijeta. Vjerovatno je da će u budućnosti regulatornim organima biti dostavljeni zahtjevi za odobravanje i vakcina drugih proizvođača. Trenutno se u procesu razvoja nalazi više vakcina protiv COVID 19 koje su potencijalni kandidati.
Zbog bezbjednosti i djelotvornosti vakcine, ona mora biti proizvedena i distribuisana u skladu sa strogim standardima. Svjetska zdravtsvena organizacija sarađuje sa partnerima iz cijelog svijeta na koordinaciji ključnih koraka u ovom procesu, uključujući i obezbjeđivanje pravičnog pristupa sigurnim i efikasnim vakcinama protiv COVID 19 za nekoliko milijardi ljudi kojima će biti potrebne.
Zašto je vakcinacija značajna?
Mnoge zarazne bolesti koje su u prošlosti odnosile veliki broj života i izazivale ozbiljne cjeloživotne deformacije spasile su veliki broj ljudi zahvaljujući upravo vakcinaciji. Iako je danas sve manje takvih bolesti, osim velikih boginja niti jedna druga bolest nije u potpunosti iskorijenjena. Zbog toga je vakcinacija najbolji oblik prevencije i zbog toga se smatra jednim od najvećih dostignuća čovječanstva.
Neke od vakcina pružaju dugotrajnu, a ponekad i cjeloživotnu zaštitu od nekih zaraznih bolesti, dok nas neke druge štite određeni period. Velika korist od vakcine jeste gradnja kolektivnog imuniteta populacije, a koji predstavlja zaštitu grupe od izbijanja epidemije ukoliko je veliki procenat pripadnika grupe vakcinisan, a ujedno predstavlja i zaštitu za onaj dio populacije koji nije u mogućnosti da se vakciniše. Pandemija virusa korona pokazala nam je važnost takve vrste imuniteta u zajednici.
Koliko je vremena potrebno da vakcine protiv COVID 19 zaustave pandemiju?
Efekat vakcina protiv COVID 19 na pandemiju zavisiće od nekoliko faktora. To su, na primjer: efikasnost vakcine, brzina i kontinuitet odobravanja, proizvodnje i isporuke, te broj ljudi koji će se vakcinisati. Takođe, nije zanemariv ni podatak o broju osoba koje su prebolile COVID 19, kao i podatak o trajanju imuniteta koji se prati kroz naučne i verifikovane stručne radove.
Većina naučnika očekuje da, kao što je slučaj sa većinom drugih vakcina, ni vakcine protiv COVID 19 neće biti 100% djelotvorne.
Koje su vrste vakcina protiv COVID 19 su trenutno razvijene ili su u razvoju? Kako one djeluju?
Naučnici u svijetu razvijaju više potencijalnih vakcina protiv COVID 19. Svaka vakcina napravljena je tako da imunološki sistem čovjeka uči da na neškodljiv način prepozna i blokira virus koji izaziva COVID 19.
Trenutno je u razvoju nekoliko vrsta vakcina protiv COVID 19, a među njima:
- vakcine sa inaktiviranim ili oslabljenim virusom, kod kojih se koristi oblik virusa koji je inaktiviran ili oslabljen tako da ne može izazvati bolest, ali izaziva imunološku reakciju;
- vakcine na bazi proteina, kod kojih se koriste neškodljivi dijelovi proteina ili proteinski omotači koji imitiraju virus COVID 19 i na neškodljiv način izaziva imunološka reakcija;
- vektorske vakcine, kod kojih se koristi virus koji je izmijenjen genetičkim inženjeringom tako da ne može izazvati bolesti, ali proizvodi proteine virusa korona da bi se na neškodljiv način izazvala imunološka reakcija;
- RNK i DNK vakcine, vrhunska tehnologija kod koje se koristi genetički proizvedena iRNK ili DNK za izgradnju proteina koji onda izaziva imunološku reakciju.
Preuzeto sa: Ministarstvo zdravlja i socijalne zaštite